Op de bij het Schoolbestuur Lauwers en Eems aangesloten basisscholen maken leerlingen met dyslexie sinds het begin van het schooljaar gebruik van het compenserende programma Alinea. Het programma sluit naadloos aan op de onderwijsvisie waarin talentontwikkeling en toegankelijkheid centraal staan. Tineke de Birk legt uit hoe ze als projectleider Alinea voor het schoolbestuur Lauwers en Eems, samen met alle betrokkenen, zorgt voor een optimale inzet. 'Met Alinea bieden we de zorg die onze leerlingen met een lees- of spellingprobleem nodig hebben'

‘Wij zetten Alinea bovenschools in, zo zorgen we dat op elke school er op de beste manier mee wordt gewerkt. De stuurgroep die het project begeleidt bestaat uit een projectleider, tevens ICT aanspreekpunt, de bovenschoolse zorgondersteuner en een IB’er/leerkracht. Zij maken het beleid en scherpen het aan waar nodig. De stuurgroep zorgt met name dat de randvoorwaarden op orde zijn. Minimaal eens per jaar is er een bijeenkomst voor alle contactpersonen van de scholen. Zo is er op elke school voldoende kennis over het programma en kan elke school op een hoog niveau ondersteuning bieden. Als je dit niet doet dan ontstaan er grote verschillen in het gebruik. Op sommige plekken zal het heel goed blijven gaan, maar op andere plekken zal het versloffen. En dat moet je niet willen.’

‘We hebben recent een onlinebijeenkomst georganiseerd, als soort try-out om te zien of we ouders zo kunnen bereiken. Om ouders te vertellen over het programma, maar juist ook om aan te geven waar hun kind recht op heeft. Een laptop, extra begeleiding, trainingen en lesmaterialen. We hebben hier als Lauwers en Eems voor gekozen omdat onze leerlingen recht hebben op goed onderwijs. Daarom bieden we zorg waar dat nodig is. En daar is dit een onderdeel van. Elke school heeft een contactpersoon voor Alinea. We adviseren hem of haar om Alinea regelmatig te agenderen voor een teamvergadering. Dit, om Alinea blijvend onder de aandacht te brengen. Het is de verantwoordelijkheid van een leerkracht om in overleg met de IB’er en de contactpersoon te zorgen dat leerlingen de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Doordat alles goed geregeld is, ontlast het de leerkracht: die weet dat Alinea het kind ondersteunt op de manier waarop het kind het nodig heeft. Alle mogelijkheden die het programma biedt vergroten de zelfredzaamheid. Dat geven niet alleen de leerkrachten aan, ook de leerlingen zelf ervaren dit zo.’

‘Kinderen worden aangemeld, waarna de benodigde spullen worden ingericht. Doordat we dit centraal aanpakken krijgt ieder kind optimale ondersteuning. De leerling krijgt een laptop in bruikleen en de benodigde lesmaterialen worden in de online omgeving geplaatst. De samenwerkende scholen delen een onlinebibliotheek met alle lesmaterialen. Vandaaruit kan eenvoudig voor elke leerling het materiaal worden gedeeld. De leerlingen krijgen de digitale lesboeken beschikbaar in hun eigen OneDrive. Aangezien de OneDrive van iedere gebruiker ook online te benaderen is, kan er desgewenst ook thuis mee gewerkt worden. Deze faciliteiten zijn al op de scholen aanwezig en ieder teamlid kan er ook mee uit de voeten.’

‘Vanaf groep 5 kunnen leerlingen met Alinea werken. Het programma is heel gebruiksvriendelijk, maar de leerlingen zijn in lagere groepen nog niet zo vaardig met muis en toetsenbord. Ook is de inlogprocedure en het vinden van de juiste bestanden voor de jongere leerlingen nog te ingewikkeld. Afhankelijk van de behoefte van de leerling wordt het programma bij verschillende lessen ingezet. Bij de een is het alleen bij begrijpend lezen, bij een ander weer specifiek voor spelling en bij weer een andere juist bij de langere teksten van wereldoriëntatie. We adviseren om niet alles tegelijkertijd aan te bieden, maar juist te beginnen bij één vakgebied en het indien nodig geleidelijk uit te breiden. Om te zorgen dat het kind goed met het programma gaat werken spreken we af wie de leerling de basisvaardigheden gaat aanleren. Dat kan een medeleerling zijn, maar ook een leerkracht of IB’er. Daarnaast melden we de leerling meteen aan voor de eerstvolgende bovenschoolse vaardigheidstraining die we samen met Lexima organiseren.’

‘Het programma is volledig online. Er hoeft niets te worden geïnstalleerd op laptops. Leerlingen hebben een eigen inlog en kunnen overal en altijd bij de ondersteunende software. Ze werken met een overzichtelijke werkbalk met allerlei pictogrammen. Alinea is een heel gebruiksvriendelijk programma met veel functionaliteiten. Ik merk dat leerlingen het snel oppakken. Dat is mooi om te zien. Leerlingen met een ernstig lees- of spellingsprobleem zoals dyslexie zijn er echt meegeholpen. Door het gebruik van de software kunnen kinderen zich beter richten op inhoud en begrip. Alinea biedt naast het voorlezen, nog veel andere opties die het leren ondersteunen. Alles wat een leerling typt wordt voorgelezen, de leerling wordt geholpen bij de juiste schrijfwijze, er kan zelfs in en met verschillende talen worden gewerkt en geleerd.’

‘Bij ons maken zo’n 65 leerlingen gebruik van de software. Aanvankelijk alleen de kinderen met een dyslexieverklaring. Maar dit beleid is inmiddels bijgesteld. Ook kinderen met een leerbeperking zoals TOS of ADHD kunnen gebruikmaken van deze software. Daarnaast geldt dit ook voor leerlingen met een NT2-achtergrond, voor hen is het voorlezen erg nuttig, net als de vertaalmogelijkheden.’

‘Voor de basisscholen werken we met de online toepassing. De VO-scholen binnen het schoolbestuur maken wel gebruik van Alinea Suite, dat offline kan werken zodat het ook bij tentamens en examens kan worden ingezet. Voor de kinderen is het heel fijn dat ze er ook in het voortgezet onderwijs mee werken. We bereiden ze op de basisschool voor op het werken met het programma bij vreemde talen en de verschillende tools die helpen bij het studeren.’