NT2-onderwijs: tips bij ondersteuning van leerlingen

Leestijd 6 minuten

Categorie(ën):
[NL-L] NT2-onderwijs: tips bij ondersteuning van leerlingen

Als onderwijsprofessional wil je het beste uit al je leerlingen halen. Maar hoe kan je leerlingen met een NT2 achtergrond zo goed mogelijk helpen? Met hun taalvaardigheid, maar ook met het vergroten van hun zelfvertrouwen en leesplezier. Dit kan een uitdaging zijn, maar met de juiste tools en strategieën kun jij het verschil voor hen maken.

Waarom Lexima?

Het onderwijzen van NT2-leerlingen vraagt om specifieke aandacht en aangepaste methodes. Bij Lexima begrijpen we dat en bieden we oplossingen om jou te ondersteunen. Of je nu een schoolleider, onderwijsprofessional of ouder bent, bij ons vind je praktische hulpmiddelen en ondersteuning bij leerlingen met een NT2-achtergrond. Omdat iedereen een eerlijke kans op succes verdient.

  • ✓ Voor een betere lees-, spelling- en taalvaardigheid
  • ✓ Effectief bevonden door experts
  • ✓ Ondersteuning voor effectief gebruik

NT2-leerlingen in Nederland

NT2-leerlingen zijn leerlingen die Nederlands als tweede taal hebben. Zij kunnen zowel in Nederland als in het buitenland geboren zijn, maar hun thuistaal is anders dan het Nederlands. Daarnaast volgens ze minder dan zes jaar het Nederlandse onderwijs. Als leerlingen langer dan zes jaar het onderwijs in Nederland hebben genoten, vervalt de NT2-status.

Nederlandse onderwijs en NT2

NT2-leerlingen en het onderwijs

Om mee te komen in ons onderwijs, moet een NT2-leerling de Nederlandse taal leren. Je kunt je wel voorstellen dat dat behoorlijk lastig is! Daarom gaan leerlingen die nog maar kort in Nederland zijn, meestal eerst naar een speciale schakelklas, waar ze de basis van het Nederlands leren. Echter is er niet voor elke nieuwkomer een schakelklas beschikbaar en worden ze daarom direct in een reguliere klas geplaatst.

Na een schakelklas, nemen NT2-leerlingen deel aan het reguliere basisonderwijs. Uit verschillende rapporten blijkt dat de kwaliteit van het huidige tweede taalonderwijs op basisscholen niet altijd voldoende is (Onderwijsraad, 2017; Leeuwestein & Bokhorst, 2018; Inspectie van het onderwijs, 2015). Dit komt doordat de pabo onvoldoende aandacht besteedt aan meertaligheid. Bovendien is er op scholen onvoldoende expertise beschikbaar.

Effecten NT2-onderwijs

Onderzoek naar NT2-onderwijs

Om de effecten van het NT2-onderwijs te onderzoeken, schreef Groothoff (2020) een proefschrift. Zij onderzocht de tweede taalontwikkeling van nieuwkomers in de kleuterleeftijd. Hieruit bleek dat er geen grote verschillen waren wat betreft taalontwikkeling van leerlingen in een schakelklas en leerlingen in een reguliere kleuterklas.

Wel bleken leerkrachten op de reguliere scholen beter in het creëren van een positief klimaat in de klas en hielden ze meer rekening met het kindperspectief dan leerkrachten van de aparte taalvoorziening. Er was bijvoorbeeld meer interactie tussen leerlingen.

Gedragsproblemen bij NT2-leerlingen

Er is geen bewijs dat een taalachterstand gedragsproblemen bij NT2-leerlingen veroorzaakt. Wel hangen een lagere taalvaardigheid en gedragsproblemen samen (Willems en Hooijsma, 2023). Dat kan omdat er een samenhang is tussen lage taalvaardigheid en problemen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Bovendien kan het zijn dat leerlingen met een lage taalvaardigheid moeite hebben sociale relaties aan te gaan. De verklaring voor de samenhang zit dus in de koppeling met taalvaardigheid en houdt geen verband met een NT2-achtergrond.

Waar lopen de leerlingen tegenaan?

Struikelblokken voor NT2-leerlingen

Niet alle problemen komen voor bij alle NT2-leerlingen. Wel zijn er enkele struikelblokken waar deze leerlingen vaak tegenaan lopen. Zo is een belangrijk probleem van NT2-leerlingen de kleinere woordenschat ten opzichte van leeftijdgenoten. De transfer is voor hen moeilijk, wat betekent dat ze klanken en tekens van de nieuwe taal verwarren met die van hun thuistaal.

Het volgen van instructies is hierdoor moeilijk voor ze, omdat ze weinig begrijpen van de inhoud en het tempo niet kunnen bijhouden. Daarnaast hebben ze andere referentiekaders, een wereldbeeld en basiskennis dan de reguliere leerlingen.

Doordat de leerlingen ook moeite hebben met het voeren van gesprekken en sociale interactie met klasgenoten, kan er sprake zijn van geringe communicatieve zelfredzaamheid. Hierdoor kunnen de leerlingen zich eenzaam voelen.

Compenserende software helpt leerling met NT2-achtergrond

Niet alleen zwakke lezers maar ook leerlingen met een NT2-achtergrond zijn gebaat bij de inzet van compenserende software. Deze software helpt ze om zelfredzamer, taalvaardiger en zelfverzekerder te worden met de Nederlandse taal. Doordat compenserende programma’s een meeleescursor hebben en meepraten tijdens het typen, kunnen ze woorden sneller herkennen en opslaan. Onze programma’s zorgen ervoor dat deze leerlingen zelfredzaam kunnen omgaan met teksten.

Alinea Online Bekijken
Alinea suite Bekijken
Kurzweil Bekijken
Read&Write bekijken

Dyslexiesoftware bij NT2

Compenserende software voor dyslexie en NT2-leerlingen

Compenserende software geeft ondersteuning bij dyslexie en vermindert de belemmeringen, die het zwakke lezen en spellen met zich meebrengen. Hoewel deze software vaak oorspronkelijk is ontwikkeld voor leerlingen met dyslexie, biedt het ook veel voordelen voor NT2-leerlingen.

Deze software helpt bij de beheersing van de Nederlandse taal door gebruik te maken van uitgebreide woordenboeken en voorbeeldzinnen. Daarnaast biedt het compenserende tools zoals voorlezen en auditieve feedback, wat helpt bij het verbeteren van lees- en schrijfvaardigheden. Bovendien kunnen teksten vaak in de thuistaal worden voorgelezen dankzij de keuze uit verschillende talen bij de auditieve ondersteuning.

Andere programma’s

Programma's voor NT2-leerlingen

Naast de compenserende software, zijn er ook andere programma's die NT2-leerlingen ondersteunen bij hun taalontwikkeling.

Bouw! is een preventief programma dat leerlingen ondersteunt bij beginnende geletterdheid en leren lezen. Het programma is bewezen effectief. Door hulp te geven bij verschillende fasen in het leren lezen, kunnen leerlingen die een risico lopen op het ontwikkelen van leesproblemen, zoals leerlingen met een NT2-achtergrond, ondersteund worden.

Bouw! Memory spel is een speelse aanvulling op Bouw!. Hierin oefenen leerlingen spelenderwijs met lezen en spelen. Het spel maakt gebruik van memorykaarten om leerlingen te helpen bij het inzicht krijgen in alfabetische principes als teken-klankkoppeling en fonemisch bewustzijn.

BLOON helpt leerlingen die moeite hebben met (werkwoord)spelling en woordenschat. Zeker voor het leren van de schrijfwijze en betekenis van woorden in een vreemde taal is het programma geschikt. Door gebruik te maken van de methode van het visuele dictee, helpt het bij het opslaan van woordbeelden in het geheugen en bij het toepassen van spellingregels.

Themabijeenkomst Bouw! en NT2

Themabijeenkomst NT2-leerlingen

Wil je je verdiepen in de kennis over de leesontwikkeling van leerlingen die een NT2-achtergrond hebben? In een themabijeenkomst vertellen we je over de ontwikkeling die de leerlingen doormaken, hoe je jouw leerlingen kunt ondersteunen en welke rol Bouw! hierbij kan spelen.

Vragen?

Heb je vragen over de aanpak of ondersteuning bij leerlingen met een NT2-achtergrond? Of wil je een van onze programma’s aanschaffen? Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag verder.

Veelgestelde vragen

  • Hoe ga je om met NT2-leerlingen?
    Ondersteuning voor NT2-leerlingen

    NT2-leerlingen hebben vaak een achterstand in het Nederlands omdat ze thuis een andere taal spreken. Extra ondersteuning helpt hen om sneller de taalvaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn.

    Als je een NT2-leerling in jouw klas hebt, is het belangrijk om:

    • Een positief en veilig leerklimaat te creëren
    • Ervoor te zorgen dat er genoeg interactie tussen de verschillende klasgenoten is
    • Extra ondersteuning aan te bieden, door individuele aandacht en gebruik van kwalitatieve software
    • Ouders bij het leerproces te betrekken
    • De leefwereld van de leerling te kennen, door de opdrachten aan te laten sluiten hierbij
  • Hoe kan ik de voortgang van NT2-leerlingen effectief monitoren?
    Tools en Evaluaties voor Taalontwikkeling

    Gebruik tools en voortgangsrapportages die specifiek zijn ontworpen voor taalontwikkeling. Regelmatige evaluaties en gepersonaliseerde feedback zijn hierbij essentieel om de voortgang bij te houden.

  • Wie mag NT2 geven?
    Betrek een Specialist bij NT2-ondersteuning

    We raden het aan om een specialist te betrekken bij de ondersteuning van een NT2-leerling. Dit kunnen gekwalificeerde leraren zijn met een post-hbo- of masteropleiding in NT2 of taalcoaches die trainingen in NT2-onderwijs hebben gevolgd.