Volgens de Wet Gelijke Behandeling hebben leerlingen en studenten met dyslexie recht op maatregelen en voorzieningen die hen helpen hun opleiding succesvol af te ronden. Dit is de zorgplicht van de school. Maar dan komt de examenperiode er aan.

Aan het einde van zijn of haar schoolloopbaan legt de leerling het centraal schriftelijk examen (CSE) af. Voor veel scholen rijzen er vragen over de inzet van compenserende software tijdens de examenperiode.

Artikel 55 van het Eindexamenbesluit VO gaat over het afwijken van de wijze van examineren. Als een leerling door zijn beperking problemen ondervindt in onderwijs, toetsing en examinering, dan is de school verplicht om deze belemmering weg te nemen. Leerlingen met dyslexie hebben een deskundigenverklaring nodig om gebruik te mogen maken van ondersteuning.

Tijdens de niet-landelijke toetsen en schoolexamens gelden de regels van het CvTE niet. Wel is de algemene regelgeving van toepassing, die gaat uit van een beoordeling van alle kandidaten op grond van de exameneisen. Probeer als school de eigen regelgeving omtrent de toetsen aan te laten sluiten op de regelgeving van het CvTE. Zo is de leerling zo optimaal mogelijk voorbereid op het centraal schriftelijk examen!

Jaarlijks publiceert het College voor Toetsen en Examens (CvTE) een brochure over de mogelijkheden voor kandidaten met extra ondersteuningsbehoeften vanwege een beperking. Deze brochure en andere informatie over toetsen en eindexamen vind je hier.

Tijdens de CSE’s zijn de regels van het CvTE van toepassing. Gangbare aanpassingen zijn verklanking en extra tijd van maximaal 30 minuten. Voor verklanking zijn de compenserende programma’s Alinea Suite en Kurzweil geschikt. Daarnaast mogen leerlingen met dyslexie de computer als schrijfgerei gebruiken, waarbij de spellingcontrole aan mag blijven staan.

Aanpassingen die de inhoud van het examen en de exameneisen kunnen aantasten mogen niet worden ingezet (denk aan een digitaal woordenboek, spellingkaarten of een andere beoordeling van spelling). Bij Alinea Suite en Kurzweil is het mogelijk om functies, die niet bij de CSE’s gebruikt mogen worden, te blokkeren.

Ook leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) mogen gebruik maken van verklanking en extra tijd van maximaal 30 minuten. De spellingcontrole moet bij deze leerlingen wel zijn uitgeschakeld. Uit het zorgdossier moet blijken dat er een relatie is tussen de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de problemen die de leerling ervaart. Uit de schoolloopbaan van de leerling moet blijken dat het inzetten van een compenserend hulpmiddel een passende aanpassing is.

Ook leerlingen met een visuele beperking mogen gebruikmaken van verklanking. Voor deze doelgroep is het niet nodig om een deskundigenverklaring te hebben als je aanpassingen wilt maken in de wijze van examinering. Daarnaast hebben leerlingen met een visuele beperking ook recht op extra tijd. Deze verlenging hoeft zich niet te beperken tot het half uur, zoals bij leerlingen met een TOS en dyslexie. Deze kandidaten mogen echter geen spellingcontrole gebruiken.

De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte eist dat de school doeltreffende aanpassingen treft. Als een leerling op school met een hulpmiddel werkt, mag hij of zij dit ook gebruiken bij de examens. In het Eindexamenbesluit VO zijn onder artikel 55 de speciale bepalingen opgenomen.