Veel scholen zetten Bouw! in om kinderen die risico lopen op problemen met lezen en spellen, preventief extra hulp te geven. Bouw! is het enige programma dat op ondersteuningsniveau 3 kan worden ingezet, waarbij niet-professionele tutoren de lessen mogen begeleiden. Dit biedt verschillende mogelijkheden om begeleiding door tutoren vorm te geven.

Bouw! coördinatoren vertellen hoe zij de tutororganisatie hebben vormgegeven en waar de keuze voor hun tutoren op gebaseerd is.

Joyce van Bentum en Caroline Brussen: Wij werken op school met tutoren uit de bovenbouw in combinatie met ouders thuis. Er wordt vier maal in de week 15 minuten geoefend, waarvan twee keer thuis.

Elk jaar kiezen we één groep die we gaan inzetten als Bouw!-tutor. Momenteel is dit groep 6 aangezien in groep 7 en 8 al andere projecten draaien. We vinden het belangrijk dat leerlingen zelf de keuze maken om tutor te worden. Dit komt de motivatie ten goede. Hiervoor organiseren we eerst een introductie voor alle leerlingen en daarna vragen we de leerlingen die tutor willen worden een motivatiebrief te schrijven. De leerlingen kunnen heel mooi beschrijven waarom zij een goede tutor zouden zijn.
Uit de aanmeldingen maken wij een keuze. Deze leerlingen krijgen een uitgebreidere instructie. We zetten daarbij ook leerlingen in die zelf moeite hebben met lezen omdat dit een positieve invloed heeft op hun eigenwaarde. De leerlingen die niet worden gekozen voor Bouw!, gaan met andere kinderen tutorlezen. We kunnen dit makkelijk organiseren omdat we elke ochtend een kwartier hebben ingepland waarin alle groepen met stillezen, tutorlezen of Bouw! bezig zijn.

De meeste ouders gaan er ook thuis enthousiast mee aan de slag. Andere ouders hebben wat meer motivatie nodig. Dit doen we door goed te monitoren, goede informatie te verschaffen, nauw contact te onderhouden met de ouders en vooral te richten op samenwerking. Deze korte lijntjes en positieve stimulans zorgen voor een succesvolle inzet van Bouw! in de thuissituatie.

Evalueren vinden wij belangrijk om de motivatie hoog te houden. Met leerkrachten en ouders bespreken we regelmatig de vorderingen. Voor de bovenbouwtutoren organiseren we na elke vakantie een bijeenkomst met wat lekkers erbij. De leerlingen kunnen dan ook aangeven als ze zouden willen stoppen als tutor.

Voor onze school pakt deze aanpak qua tutororganisatie goed uit. Alle leerlingen zijn er enthousiast mee aan de slag. In de toekomst willen we nog concreter met de tutoren aan de slag door hen zelf een leerdoel op te laten stellen in relatie met tutoring.

Joyce van Bentem werkt op CBS Tabitha als leerkracht van groep 6. Ze coördineert met veel plezier het werken met Bouw! op school. Daarnaast ondersteunt ze de taalspecialist. Joyce heeft de master toegepaste taalwetenschap met specialisatie taalstoornissen en dyslexie afgerond.

Caroline Brussen werkt op CBS Tabitha als leerkracht van groep 3 en taalspecialist. Daarnaast coördineert ze Bouw!. Ze heeft afgelopen jaar de opleidingen tot leescoördinator en dyslexiespecialist gevolgd. De opleiding tot taalcoördinator staat ook in de planning.

Ilse Vermaat: Op De Blieken hebben wij HART voor elkaar. HART staat voor Hulpvaardig, Aardig, Rustig en Trots. Vanuit deze visie vinden wij het belangrijk dat leerlingen van groep 7 en 8 zorgen voor de jongere leerlingen. Daarom zetten wij hen in als tutor bij Bouw!.

Vanaf halverwege groep 2 laten wij leerlingen wekelijks 4x 15 minuten werken met Bouw!. Dit gebeurt op een vast tijdstip, met een vaste tutor. Hierdoor leren de koppels elkaar goed kennen. De ouderejaarsleerlingen vinden het een eer om tutor te zijn. Ze zijn trots op hun rol. Kinderen die leren lezen zelf lastig vonden, vinden het fijn dat zij een ander mogen helpen. We zien de tijd die ze hiermee bezig zijn dus ook niet als verloren onderwijstijd. De tutoren krijgen meer zelfvertrouwen en leren veel (burgerschaps)vaardigheden als behulpzaam en aardig zijn, rustig blijven, zelfstandigheid en iemand coachen.

Wat wij verder heel belangrijk vinden is dat kinderen leesplezier blijven behouden. In plaats van ouders als Bouw!-tutor in te zetten, stimuleren wij hen om gezellig een boekje thuis te lezen. De coronalockdown heeft ertoe geleid dat we ouders toch als tutor hebben gevraagd en de ervaring leerde dat dit ook goed ging. De ouders zijn meer in gaan zien dat het belangrijk is om frequent te oefenen met lezen. Nu de scholen weer open zijn, hebben wij het werken met Bouw! weer op school opgepakt maar we willen de ouders wel gaan vragen om in de vakanties hiermee verder te oefenen.

Als Bouw!-coördinator neem ik de toetsen af. Deze momenten gebruik ik ook voor evaluatie met de tutee en de tutor. Samen met de tutor bespreek ik wat er opvalt, bijvoorbeeld waar de jonge leerling nog moeite mee heeft en hoe de tutee hiermee geholpen kan worden. De tutor voelt zich hierdoor gezien in zijn rol, wat positief doorwerkt op de motivatie.

Ik vind het geweldig hoe betrokken onze leerlingen met elkaar aan het werk zijn! De vaste tutor en vaste planning zorgen voor duidelijkheid en continuïteit. Alle kinderen groeien ervan en dat is mooi om te zien.

Ilse Vermaat is naast leerkracht ook IB’er op IKC De Blieken. Als Bouw!-coördinator maakt ze deel uit van de projectgroep Bouw! van het Samenwerkingsverband Hoeksche Waard. Ilse heeft in 2020 de Master Educational Needs afgerond.

Eline Robool: Op Het Spectrum werken de risicoleerlingen 4x 15 minuten per week in Bouw!. Op twee dagen werken ze direct om half 9 met een vaste tutor uit groep 7 of 8, daarnaast werken ze twee keer thuis met een ouder als tutor. Als Bouw!-coördinator neem ik toetsen af, monitor ik de resultaten, geef ik instructies aan de tutoren en bespreek ik met leerkrachten en ouders de resultaten.

Voor de ouderejaarsleerlingen is tutor zijn een succeservaring. Ze krijgen een belangrijke verantwoordelijkheid. Je ziet echt dat ze de zorg voor de jonge leerlingen op zich nemen. De jonge leerlingen voelen zich hier heel fijn bij. Een aandachtspunt is om te zorgen dat het niet té gezellig wordt. Ik loop daarom geregeld een rondje langs alle Bouw!-groepjes. Zo kan ik monitoren of iedereen goed aan de slag is. Wanneer de ouderejaarsleerlingen de spullen voor Bouw! terugbrengen in mijn kantoor is dat direct een evaluatiemoment. Zo houd ik in de gaten of de leerlingen nog gemotiveerd zijn om tutor te blijven.

De meeste tutorouders pakken het thuis ook goed op. Een goede instructie en het behouden van korte lijntjes zijn belangrijk voor voldoende oefenfrequentie. Ik doe dit door telefonisch en per mail regelmatig contact te zoeken, bijvoorbeeld na een toetsmoment. Wanneer leerlingen al langere tijd met Bouw! werken, merk ik dat de motivatie thuis soms wat afneemt. Indien nodig vullen we de leesondersteuning op school aan volgens de RALFI leesmethode.

De combinatie van deze tutoren bevalt goed. Regelmatig monitoren blijft hierbij belangrijk. Omdat je de thuissituatie niet altijd goed kent, zou ik als tip willen meegeven om aan ouders te vragen welke mogelijkheden er zijn om Bouw! thuis uit te voeren en hierin de samenwerking te zoeken. Ik denk dat Bouw! alleen dan thuis goed kan werken.

Eline Roobol is intern begeleider op basisschool Het Spectrum. Ze is coördinator Bouw!. Ook heeft ze als logopedist leerlingen met ernstige spraak- en taalstoornissen begeleid. Eline heeft in 2020 de Master Educational Needs afgerond.