Hoe pak je dyslexie aan?

Leestijd 6 minuten

Categorie(ën):
[NL-L] Hoe pak je dyslexie aan?

Wat is dyslexie en welke hulpmiddelen werken?

Dyslexie is een specifieke leerstoornis die belemmeringen met lezen en schrijven veroorzaakt. Kinderen met dyslexie hebben daarom passende begeleiding en ondersteuning nodig. Educatieve programma’s kunnen hierin een rol spelen, om de belemmeringen te verminderen.

Waarom?

Of je nu een schoolleider, onderwijsprofessional of ouder bent, samen met Lexima vind je de praktische hulpmiddelen en ondersteuning die werken. Omdat iedereen een eerlijke kans op succes verdient.

✓ Voor een betere lees- en schrijfvaardigheid
✓ Effectief bevonden door experts
✓ Ondersteuning voor effectief gebruik

Bekijk onze programma's

Wat is dyslexie?

Dyslexie is een specifieke leerstoornis die zich kenmerkt door een hardnekkig probleem in het aanleren van accuraat en vlot lezen en/of spellen op woordniveau. De leerstoornis is aangeboren en niet het gevolg van omgevingsfactoren en/of een lichamelijke, neurologische of algemene verstandelijke beperking.

Kinderen met dyslexie blijven, ondanks inzet en ijverigheid, wat betreft schoolprestaties achter bij het niveau op het gebied van lezen en spelling. Zelfs na een periode van intensieve begeleiding verdwijnen de lees- en/of spellingproblemen niet. De problemen zijn didactisch resistent.

Een kind met dyslexie maakt wel progressie, maar vertoont geen inhaalslag en er zal altijd een achterstand blijven bestaan. Dyslexie heb je voor het leven, zei ook Aryan van der Leij in zijn boek ‘Dit is Dyslexie’. Compenserende software kan deze kinderen wel helpen om de belemmeringen te verminderen. Door de ondersteuning kunnen zij op hun eigen cognitieve niveau functioneren en zelfstandig werken.

Dyslexie volgens DSM-5
De DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2013) geeft een richtlijn voor diagnoses van alle mogelijke stoornissen. Dyslexie wordt daarin gerangschikt onder de noemer specifieke leerstoornissen. Dyslexie kan op basis van deze criteria als volgt worden gedefinieerd:

A. Hardnekkigheid
Moeite met het aanleren en gebruiken van lees- en/of spellingvaardigheden, zoals blijkt uit de persisterende aanwezigheid van minstens één van de volgende symptomen gedurende minstens zes maanden, ondanks interventies gericht op deze moeilijkheden:
1. Onnauwkeurig of langzaam en moeizaam lezen van woorden (moeite met accurate of vloeiende woordherkenning; slecht decoderen)
2. Moeite met spelling

B. Achterstand
De betreffende schoolse vaardigheden zijn substantieel en meetbaar slechter ontwikkeld dan gezien de kalenderleeftijd verwacht mag worden en hebben een significant negatieve invloed op de schoolresultaten en werkprestaties.

C. Zichtbaarheid
De leerproblemen beginnen tijdens de schooljaren, maar worden soms pas manifest op het moment dat de betreffende schoolse vaardigheden zwaarder belast worden dan de betrokkene met zijn beperkte vermogens aankan.

D. Specificiteit
De leerproblemen kunnen niet beter verklaard worden door verstandelijke beperkingen, niet-gecorrigeerde visus- of gehoorstoornissen, andere psychische of neurologische stoornissen, psychosociale tegenslagen, gebrekkige beheersing van de taal waarin het onderwijs gegeven wordt, of inadequaat onderricht.

Dyslexie kenmerken en symptomen

Dyslexie uit zich bij ieder kind anders. Elke leerling met dyslexie heeft zijn of haar persoonlijke uitdagingen, maar toch zijn er kenmerken aan te wijzen die vaker voorkomen. Kinderen met dyslexie kunnen namelijk problemen hebben bij:

- Automatiseren van technisch lezen
- Spellen
- Begrijpend lezen
- Strategisch schrijven
- Visualisering van de klankvorm
- Taalvaardigheid
- Aandacht en concentratie
- Sociaal-emotionele problemen
- Combinatie met andere leer- en gedragsproblemen

Door deze problemen kun je je voorstellen dat dyslexie veel invloed heeft op het functioneren. Kenmerken van dyslexie zijn daarom:

- Langzaam (voor)leestempo
- Veel spelfouten van verschillende aard
- Twee dingen tegelijk doen (tekst lezen én begrijpen) is problematisch
- Moeite met het formuleren van teksten
- Geen automatische koppeling tussen de schrijfwijze en klankvorm (en vice versa)
- Ondanks grote inspanning matige resultaten
- Moeite met behouden van aandacht

Diagnose dyslexie

Dyslexie kan zich pas uiten wanneer lezen en spellen worden aangeleerd. Er zijn echter twee voorboden voor vroege signalering van risicoleerlingen: cognitief risico en familiair risico.

In groep 3 begint het formele leerproces van lezen en spellen. Hierdoor wordt het signaleren een stuk eenvoudiger. Wanneer dyslexie is gesignaleerd, kan dyslexie worden vastgesteld. Om dit vast te stellen is getrapte diagnostiek nodig (SDN, 2016). Dat betekent dat er:

1. Onderkennende diagnostiek
Er wordt vastgesteld dat (leren) lezen en spellen zeer traag blijft verlopen (significante achterstand) en er sprake is van hardnekkigheid ondanks adequate hulp.

2. Verklarende diagnostiek
Er wordt nagegaan of de problemen voldoen aan het principe van specificiteit. Hiermee bedoelen we dat het een hardnekkige stoornis met automatisering is. Er zijn geen andere factoren in het kind of omgeving aanwezig, die het kunnen verklaren.

3. Indicerende diagnose
Zijn er nog andere ontwikkelingsproblemen? Dit wordt bezien en alle leerbelemmeringen worden in kaart gebracht.

Aanpak dyslexie

Bij de integrale aanpak van dyslexie ligt de focus op preventie, remediëren van lees- en spellingproblemen en het compenseren. Een integrale aanpak is bewezen effectief en biedt leerlingen ondersteuning op maat. Met deze totaalaanpak zet de school gedurende de gehele schoolloopbaan de programma's in die passen bij de ondersteuningsbehoefte van de leerling.

Om ervoor te zorgen dat iedere leerling zich kan ontwikkelen in lezen en spellen, dient het onderwijs een zo goed mogelijk basisaanbod voor iedereen te realiseren én aangepast onderwijs aan te bieden voor de kinderen die risico lopen op leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie.

Dyslexie behandelen

Dyslexie gaat nooit helemaal over. Wel zijn er hulpmiddelen die de problemen bij lezen en spellen kunnen verminderen en makkelijker maken om ermee om te gaan.

Dyslexie kan samengaan met andere problemen, zoals faalangst, ADHD of ASS. Het opbouwen van zelfvertrouwen en het aanleren van strategieën zijn erg belangrijk. Daarnaast zorgt een goede samenwerking tussen ouders, leerkrachten en andere specialisten voor een consistente leeromgeving om dyslexie te behandelen.

Dyslexie hulpmiddelen

Dyslexie hulpmiddelen zijn essentieel om kinderen met dyslexie te ondersteunen in hun leerproces en het dagelijks leven. Ze maken afstemming van instructie op de vaardigheden van het kind mogelijk en dragen bij aan het verbeteren van leesvaardigheid en het vergroten van tekstbegrip. Daarnaast helpen hulpmiddelen vaak bij het verminderen van de frustraties die gepaard gaan met dyslexie en dragen bij aan het vergroten van het zelfvertrouwen.

Onze dyslexie hulpmiddelen

Bekijk onze programma's

Stappenplan bij de keuze van hulpmiddelen

Stap 1: Oriëntatie op het juiste hulpmiddel (H3)
Lexima heeft verschillende hulpmiddelen voor kinderen met dyslexie die een wereld van verschil kunnen maken voor hen. Waar heeft jouw kind behoefte aan?

Stap 2: Overleg met school
Veel scholen hebben een beleid waarin staat vastgelegd welke leerlingen met (dyslexie) software mogen werken en welke software daarvoor wordt ingezet en hoe. Bespreek de mogelijkheden met de zorgcoördinator, IB’er of leerkracht van de school.

Stap 3: Ondersteuning
Binnen de hulpmiddelen van Lexima is veel praktische informatie te vinden over de inzet van het programma, aanvullende tips en FAQ’s. Daarnaast kun je altijd contact met ons opnemen als je andere vragen hebt over de hulpmiddelen

Wist je dat het ook mogelijk is om vaardigheidstrainingen te volgen? We bieden trainingen aan voor onderwijsprofessionals en ook voor leerlingen. Door een training te volgen zet je een programma succesvol in.

Vragen?

Meer weten over dyslexie en het aanschaffen van onze programma’s? Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag verder.

Neem contact op

Veelgestelde vragen

  • Wat is de betekenis van dyslexie?
    In de wetenschap is er lang gedebatteerd over wat de juiste definitie van dyslexie is. Het alternatief is daarom om af te zien van verwijzingen naar vermeende oorzaken en de definitie beschrijvend te houden. Wij beschrijven dyslexie daarom als:

    Dyslexie is een specifieke leerstoornis die zich kenmerkt door een hardnekkig probleem in het aanleren van accuraat en vlot lezen en/of spellen op woordniveau. De leerstoornis is aangeboren en niet het gevolg van omgevingsfactoren en/of een lichamelijke, neurologische of algemene verstandelijke beperking.
  • Meer dan een leesprobleem?
    Bij dyslexie denkt iedereen aan het moeilijk kunnen lezen. Leerlingen met dyslexie hebben inderdaad vaak een traag leestempo want het verklanken van de geschreven letter is onvoldoende geautomatiseerd. Desondanks vinden mensen met dyslexie het vaak ook lastig om goed te spellen en schrijven. Daarnaast brengt het andere problemen met zich mee: problemen met leren en studeren, zelfvertrouwen, motivatie en zelfbeeld.
  • Waar moet een passend hulpmiddel bij dyslexie aan voldoen?
    Een hulpmiddel bij dyslexie moet vooral aansluiten bij de behoefte van de leerling. Aangezien die voor iedere leerling anders zijn, heb je een zo breed mogelijk programma nodig dat je per leerling op maat kan inzetten.

    Daarnaast zijn er nog andere eisen die belangrijk zijn bij een passend hulpmiddel:
    1. Helpen bij lezen én spellen
    2. Het voorgelezen woord én de zin worden zichtbaar met een markering, zo stimuleert het om actief mee te lezen
    3. Er is keuze in voorleesstemmen, leessnelheid en talen, deze variatie helpt de gebruiker het lezen langer vol te houden
    4. Helpen bij tekstbegrip
    5. Voorlezen, woordenboeken, homofonenfunctie
    6. Helpt studievaardigheden te ontwikkelen
    7. Tools voor gestructureerd schrijven, samenvattingen maken door hoofd- en bijzaken te markeren, mindmappen en werkstukken maken
    8. Er moet geschikte content zijn
    Veel schoolboeken zijn gedigitaliseerd en zo te gebruiken met Kurzweil, Alinea en Read&Write
  • Is dyslexie erfelijk?
    Ja, het is vaak erfelijk. Onderzoek toont aan dat als een van de ouders dyslexie heeft, er een verhoogde kans is dat hun kinderen ook dyslexie zullen ontwikkelen.
Terug naar boven
!