"Vrij lezen" is een leespraktijk waarbij leerlingen de vrijheid hebben om zelfstandig boeken te kiezen en te lezen op basis van hun interesses. Het doel is om leesplezier en motivatie te stimuleren, waarbij individuen positieve attitudes ten opzichte van lezen ontwikkelen en hun algehele leesvaardigheden verbeteren.

1. Keuzevrijheid: leerlingen hebben autonomie bij het kiezen van leesmateriaal op basis van persoonlijke voorkeuren.
2. Ontspannen omgeving: vrij lezen creëert een positieve sfeer voor ontspannen lezen zonder externe druk.
3. Eigenaarschap: leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor hun eigen leeservaring en ontwikkeling.
4. Leesplezier: vrij lezen streeft naar het bevorderen van intrinsieke motivatie en plezier in het leesproces.
5. Niet-beoordeeld: de focus ligt op genieten van lezen zonder formele evaluaties.

Stichting Lezen heeft de effecten van toevoegingen aan vrij lezen onderzocht, waarbij specifieke knelpunten in het traditionele vrij lezen werden geïdentificeerd (Merke, Ganushchak, & Steensel, 2022). Eerdere studies waren niet altijd positief over de effecten van vrij lezen, met de suggestie dat het vooral gunstig is voor leerlingen met een bestaande leesroutine en negatief kan uitwerken voor anderen. De resultaten van het onderzoek suggereren dat toevoegingen aan vrij lezen, vooral voor leerlingen met het risico op een leesachterstand, gunstig kunnen zijn. De meest kansrijke toevoeging blijkt de afbakening van het boekenaanbod te zijn. Het afbakenen op niveau en interesses zorgt voor een positief effect op de algemene leesvaardigheid, het leesbegrip en het vloeiend lezen.

Boekies, een digitaal leesbevorderingsprogramma, integreert naadloos met vrij lezen en biedt waardevolle toevoegingen.

1. Individuele boekenkeuze: Boekies ondersteunt zelfgekozen lezen door leerlingen de vrijheid te geven boeken te selecteren op basis van hun interesses en niveau, waardoor motivatie en betrokkenheid worden vergroot.
2. Digitale leeservaring: als digitaal platform biedt Boekies flexibiliteit, waardoor leerlingen op hun eigen tempo en locatie kunnen lezen, wat overeenkomt met het concept van vrij lezen. Leerlingen hebben zicht op hun eigen leesgedrag en voortgang, wat eigenaarschap geeft.
3. Ondersteuning voor zwakke lezers: Boekies voorziet zwakke lezers van tools zoals leeslinialen en voorleesmogelijkheden, wat inclusiviteit bevordert en alle leerlingen de kans geeft zelfstandig te lezen.
4. Boekies Plein als kenniscentrum: het Boekies Plein fungeert als een rijke bron voor onderwijsprofessionals, waar ze kennis en materialen vinden om vrij lezen effectief te integreren in het curriculum. Denk bijvoorbeeld aan werkvormen en lessen gericht op het vergroten van het leesplezier van de leerling.

Dankzij deze eigenschappen biedt Boekies een gestructureerde en ondersteunende omgeving voor vrij lezen, waarbij het leesplezier en de leesvaardigheid van leerlingen worden versterkt!

Bron: Merke, S., Ganushchak, L., Steensel, R. van. (2022). Verrijkt vrij lezen: Een meta-analyse van de effecten van toevoegingen aan vrij lezen. Amsterdam: Stichting Lezen.