EHBI 2.0 Eerste Hulp Bij Instructie
Leestijd 3 minuten
Categorie(ën):
![[NL-L] EHBI 2.0 Eerste Hulp Bij Instructie](https://cdn11.bigcommerce.com/s-5iozhwfzrs/images/stencil/190x250/uploaded_images/leximakennisfestival-040424-86.jpg?t=1721656087 "[NL-L] EHBI 2.0 Eerste Hulp Bij Instructie")
Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars-Elshoff schreven: EHBI 2.0 Eerste Hulp Bij Instructie: Wat élke onderwijsprofessional moet weten over de fundamenten van de basisvaardigheden.
EHBI 2.0 is hier te bestellen.
De aanleiding om EHBI 2.0 te schrijven was en is de actualiteit van de vraag hoe het kan dat in het onderwijs het gemiddelde niveau van de basisvaardigheden geleidelijk daalt. Basale kennis blijkt onvoldoende geautomatiseerd, zowel in het po als het vo. Omdat het een algemeen verschijnsel is, kan het niet aan de leerlingen liggen. Maar waaraan dan wel? Er zijn twee aannemelijke verklaringen: 1) de methodes voor lezen/spellen en rekenen/wiskunde kunnen beter, en 2) de didactische opleiding en (na)scholing van de onderwijsprofessionals behoeft aanpassing. De vraag is natuurlijk wat daarvoor nodig is.
Tijdens het Kennisfestival van Lexima in 2022 presenteerden we een aantal uitgangspunten om op een andere manier naar aan te leren kennis te kijken en om daarop aan te sluiten met in onderzoek effectief gebleken instructieprincipes.
Als we het hebben over kennis, dan bedoelen we, bijvoorbeeld, in eerste instantie niet de tekenklankkoppelingen, de spellingregels, het optellen tot 20 of de breuken. Maar we vragen ons af: gaat het bij een leerinhoud om het aanleren van feitenkennis (dat kunnen natuurlijk wel tekenklankkoppelingen zijn), van procedures (dat kunnen spellingregels zijn) of gaat het om metacognitieve kennis (kennis over de kennis, zoals bijvoorbeeld: waarvoor is dit nodig, wat weet ik hierover al, hoe kan ik mezelf controleren). De benodigde instructie is niet voor elk type kennis hetzelfde.
Voor alle (samenwerkende) onderwijsprofessionals geldt daarom: als ik instructie wil (laten) geven in de basisvaardigheden (lezen, spellen/taal, rekenen/wiskunde), dan moet ik altijd en telkens opnieuw drie vragen stellen en kunnen beantwoorden:
a) Om welke kennis gaat het bij deze leerinhoud, deze taak of dit probleem?
b) Wat is de kwaliteit van de beschikbare voorkennis of gewenste nieuwe kennis?
c) Hoe is via instructie de optimale kwaliteit van die kennis te bereiken? EHBI 2.0 dwingt professionals in de praktijk, maar ook opleiders en methodemakers tot nadenken en keuzes maken. EHBI 2.0 is geen boek met kant-en-klare recepten en uitgewerkte lessen, maar beschrijft beknopt wat de essentie is van kennis, instructie en leren. Via QR-codes worden in ruim 70 pagina’s thema’s uitgewerkt als: automatiseren, typen kennis, taakanalyse, diagnostisch gesprek, instructieprincipes, feedback en compenseren, aangevuld met definities, begripsomschrijvingen en toegankelijke bronnen. Wanneer je beschikt over het denkkader zoals beschreven in EHBI 2.0, dan: <1) heb je een denkkader om van meet af gedurende de hele schoolloopbaan naar opvallende leerprestaties, differentiatie en begeleiding te kijken;
2) gebruik je termen en begrippen die gelden voor álle (samenwerkende) professionals, niet alleen als leerkracht, maar ook als begeleider en gedradeskundige;
3) weet je hoe kennis en instructie optimaal op elkaar zijn af te stemmen;
4) levert het je uiteindelijk tijdwinst op;
5) heb je een kennispakket waarmee je samen kansenongelijkheid terugdringt. De inhoud van EHBI 2.0 staat los van welke didactische ‘school’ je volgt. De fundamenten gelden immers voor elke aanpak en methode, op elk niveau en voor elke leeftijd. Het denkkader in EHBI 2.0 biedt de onderwijsprofessionals (leraar, begeleider, gedragsdeskundige) een handvat waarmee je naar een taak, methode, handleiding en didactiek kunt kijken.
Je kunt zelf beoordelen hoe de (fundamenten van de) basisvaardigheden aan bod komen en wat de sterke/zwakke punten zijn. Je maakt vervolgens passende keuzes. Voor opleiders is de inhoud essentieel om studenten kritisch te leren kijken naar en denken over optimale didactiek. Voor methodeschrijvers bevat het handvatten om de leerinhouden consequent te stroomlijnen. Goed onderwijs in de basisvaardigheden vraagt binnen teams om overleg en consensus. EHBI 2.0 bevat daarom drie vragenlijsten die als startpunt gelden voor dit overleg. De resultaten zijn op te vatten als kwaliteitskaarten: waar staan wij als individuele leraar, als team en als directie met onze zorg voor de basisvaardigheden? Auteurs: Wied Ruijssenaars & Cécile Ruijssenaars-Elshoff.
b) Wat is de kwaliteit van de beschikbare voorkennis of gewenste nieuwe kennis?
c) Hoe is via instructie de optimale kwaliteit van die kennis te bereiken? EHBI 2.0 dwingt professionals in de praktijk, maar ook opleiders en methodemakers tot nadenken en keuzes maken. EHBI 2.0 is geen boek met kant-en-klare recepten en uitgewerkte lessen, maar beschrijft beknopt wat de essentie is van kennis, instructie en leren. Via QR-codes worden in ruim 70 pagina’s thema’s uitgewerkt als: automatiseren, typen kennis, taakanalyse, diagnostisch gesprek, instructieprincipes, feedback en compenseren, aangevuld met definities, begripsomschrijvingen en toegankelijke bronnen. Wanneer je beschikt over het denkkader zoals beschreven in EHBI 2.0, dan: <1) heb je een denkkader om van meet af gedurende de hele schoolloopbaan naar opvallende leerprestaties, differentiatie en begeleiding te kijken;
2) gebruik je termen en begrippen die gelden voor álle (samenwerkende) professionals, niet alleen als leerkracht, maar ook als begeleider en gedradeskundige;
3) weet je hoe kennis en instructie optimaal op elkaar zijn af te stemmen;
4) levert het je uiteindelijk tijdwinst op;
5) heb je een kennispakket waarmee je samen kansenongelijkheid terugdringt. De inhoud van EHBI 2.0 staat los van welke didactische ‘school’ je volgt. De fundamenten gelden immers voor elke aanpak en methode, op elk niveau en voor elke leeftijd. Het denkkader in EHBI 2.0 biedt de onderwijsprofessionals (leraar, begeleider, gedragsdeskundige) een handvat waarmee je naar een taak, methode, handleiding en didactiek kunt kijken.
Je kunt zelf beoordelen hoe de (fundamenten van de) basisvaardigheden aan bod komen en wat de sterke/zwakke punten zijn. Je maakt vervolgens passende keuzes. Voor opleiders is de inhoud essentieel om studenten kritisch te leren kijken naar en denken over optimale didactiek. Voor methodeschrijvers bevat het handvatten om de leerinhouden consequent te stroomlijnen. Goed onderwijs in de basisvaardigheden vraagt binnen teams om overleg en consensus. EHBI 2.0 bevat daarom drie vragenlijsten die als startpunt gelden voor dit overleg. De resultaten zijn op te vatten als kwaliteitskaarten: waar staan wij als individuele leraar, als team en als directie met onze zorg voor de basisvaardigheden? Auteurs: Wied Ruijssenaars & Cécile Ruijssenaars-Elshoff.