Compenserende software doet veel meer dan voorlezen

Door Dymphe Laan

Het onderwijs wordt steeds digitaler. Dankzij de cloud kunnen leerlingen overal werken en worden lessen makkelijk en snel online gegeven. Scholen stappen over op digitale leermiddelen. Trendwatchers verwachten dat Virtual Reality, Augmented Reality en games in de nabije toekomst een grote rol gaan spelen. Zij zien digitale onderwijs als oplossing voor zowel het lerarentekort als de dalende scores bij leesvaardigheid.

Compenserende software doet veel meer dan voorlezen
Steeds meer uitgeverijen zetten digitale leermiddelen in. Deze leermiddelen bevatten vaak ook een voorleesfunctie. Veel leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte, bijvoorbeeld door dyslexie, TOS, ASS, AD(H)D of een NT2-achtergrond, hebben daar echter niet genoeg aan. Met alleen een voorleesfunctie kan onvoldoende gedifferentieerd en ingespeeld worden op de behoefte van deze leerlingen.
Onderwijsprofessionals weten vaak niet welke mogelijkheden deze software heeft en hoe deze software aansluit bij leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte. Compenserende software doet namelijk veel meer dan voorlezen.

Tijdens het voorlezen worden woorden en zinnen gemarkeerd om actief lezen te bevorderen. De ingebouwde woordenboeken zorgen voor beter tekstbegrip en helpen bij het leren van andere talen. Met markeerstiften kan de gebruiker tekstonderdelen benadrukken. De gemarkeerde stukken kunnen worden gebruikt om gestructureerde samenvattingen te maken. Bovendien helpt de software bij het schrijven. De woorden worden na het typen voorgelezen, dit helpt om fouten op te sporen in eigen teksten. Speciale spellingcontrole en woordvoorspellers houden rekening met fouten die mensen met dyslexie maken, ook bij werkwoordvormen.

Inzetten bij brede doelgroep
Volgens het Universal Design for Learning kan dyslexiesoftware als universeel ontwerp worden ingezet voor iedereen die dit nodig heeft. Dyslexiesoftware compenseert leerlingen met dyslexie, maar kan ook goed ingezet worden voor bijvoorbeeld leerlingen met een uitdaging op aandachtsgebied, leerlingen met een NT2-achtergrond en leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis. Een voordeel van deze manier van inzetten is dat je het voor meer leerlingen gebruikt, waardoor leerlingen zich niet meer als uitzondering gaan zien. Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling is dit een mooie bijkomstigheid.

De extra mogelijkheden van dyslexiesoftware
· De inzet van een dubbele highlight voor leerlingen die sneller zijn afgeleid. Zet het geluid uit, maar laat de leerling meelezen met de dubbele highlight. Hierdoor kan de leerling gemakkelijker de focus behouden.
· De inzet van het woordenboek voor leerlingen met een NT2-achtergrond. In het woordenboek staat een aantal dingen in die voor de leerlingen helpend kunnen zijn voor een betere beheersing van de Nederlandse taal, denk aan lidwoorden, maar ook voorbeeldzinnen.
· De markeerstiften en de samenvatfunctie helpen leerlingen in groep 7 en 8 ter voorbereiding op het voortgezet onderwijs.

Vaak ontbreekt de kennis over de mogelijkheden van dyslexiesoftware, waardoor het niet of onvoldoende wordt ingezet. Zorg dat dyslexiesoftware onderdeel uitmaakt van het dyslexiebeleid op de school. Vorm een duidelijke visie op gebruik en maak goede afspraken. Welke behoefte is er? Wat wil je bereiken met de inzet van deze software? Voor welke doelgroep wordt de software ingezet?

Bied gelijke kansen, neem leerdrempels weg en verhoog het leerrendement van je leerlingen!